May ajja, era olunaku lw’abakozi mu nsi yonna olwa buli mwaka lujja mu bbanga ttono. Omwaka guno enteekateeka y'ennaku enkulu kkampuni yaffe okuva nga May 1 okutuuka nga May 5th. Bwoba olina ekibuuzo kyonna ku . Ebintu nga tube mill line and etc., oba okukozesa kwayo mu kiseera kino, nsaba obeere wa ddembe okututuukirira ng’oyita ku email oba ebikozesebwa ebirala eby’okukubaganya ebirowoozo. Tuli basanyufu nnyo okukuyamba!
Ennaku enkulu eza May Day ze zimu ku nnaku enkulu eziwanvu mu ggwanga lyaffe. Wali weebuuzizzaako ku nsibuko n’ensibuko y’embaga eno? Leero ka tulondoole ebyafaayo by'ennaku enkulu eno.
Mu myaka gya 1880, obukapitalisiti bwe bwayingira mu mutendera gw’okwefuga, ennyiriri z’abakozi b’omu Amerika zaakula mangu, era ekibiina ky’abakozi eky’ekitalo ne kivaayo. Mu kiseera ekyo, abamerica bourgeoisie baakozesanga mu bukambwe n’okusika abakozi okusobola okukung’aanya kapito. Baakozesa engeri ez’enjawulo okukaka abakozi okukola essaawa eziwera 12 ku 16 olunaku. Abakozi abasinga obungi mu Amerika bakitegedde mpolampola nti okusobola okukuuma eddembe lyabwe, balina okusituka n’okulwana.
Okutandika mu 1884, ebibiina by'abakozi eby'omulembe mu Amerika byayisa ebiteeso okulwanirira olunaku lw'okukola 'Olunaku lw'emirimu olw'essaawa munaana' era ne basalawo okutongoza olutalo olunene okussa mu nkola olunaku lw'omulimu olw'essaawa munaana nga May 1, 1886. Oluvannyuma lw'omubala gw'olunaku lw'emirimu olw'essaawa omunaana okuteekebwawo amangu ddala. Enkumi n’enkumi z’abakozi mu bibuga bingi beegatta ku lutalo luno. Abakozi bano abaali bazibiddwa mu bukambwe ab’obuyinza mu Amerika, era abakozi bangi battibwa ne bakwatibwa.
Nga May 1, 1886, abakozi 350,000 mu Chicago n’ebibuga ebirala mu Amerika baakola akeediimo k’abantu bonna n’okwekalakaasa, nga baagala okussa mu nkola enkola y’emirimu ey’essaawa munaana n’okulongoosa embeera y’emirimu. Olutalo luno lwakankanya Amerika yonna. Amaanyi ag’amaanyi ag’olutalo lw’abakozi olw’ekibiina ekigatta abakozi kawalirizza bakapiteeni okukkiriza abakozi bye baagala. Akeediimo k’abakozi mu Amerika aka bulijjo kaawangudde.
Mu Jjulaayi 1889, owookubiri mu nsi yonna eyakulemberwa Engels yalina olukiiko lwa Congress mu kibuga Paris. Okusobola okujjukira 'may day' akeediimo k'abakozi b'Amerika, okulaga amaanyi amanene ag'abakozi 'abakola, okwegatta!' n'okutumbula olutalo lw'abakozi mu nsi ez'enjawulo olw'olunaku lw'okukola olw'essaawa munaana, olukiiko lwayisa ekiteeso ekirambika nti 1, 1890 abakozi b'ensi yonna baalina okulaga n'okusalawo okuyitibwa 1 nga 1, 1890.
