Views: 0 Barreessaa: Bonnie Yeroo maxxansi: 2025-03-21 Ka'umsa: Bakka
Keywords: Rakkoo galaana diimaa, jeequmsa doonii, dhiibbaa dhiyeessii, daldala addunyaa, Sulula Suez, finciltoota Haawut, ji’oopoolitikaa, kaffaltii dabalataa boba’aa, baasii geejjibaa, harkifannaa geejjibaa, tarkaanfii waraanaa waliinii US-UK, Waldhabdee waraanaa, Eegduu badhaadhina opereshinii
Seensa:
Galaana Diimaan, daandii doonii murteessaa Eeshiyaa fi Awurooppaa walqunnamsiisu, bakka xiyyeeffannoo yaaddoo addunyaa ta’eera. Haleellaa finciltoota Haawutii Yaman fi gidduu seenummaa waraanaa Gamtaa Ameerikaa fi UKtiin raawwatameen, Doonii Galaana Diimaan rakkoo kanaan dura hin mul’anne mudate, daldala addunyaa fi dhiyeessii irratti dhiibbaa gadi fagoo qaba.
Seera Uumamaa Rakkoo Galaana Diimaa:
Waxabajjii bara 2023 irraa eegalee finciltoonni Houthi dooniiwwan daldalaa Galaana Diimaa irratti duulaa turan, Falasxiin ni deeggarti. Haleellaan kun dhaabbileen doonii gurguddoon dooniiwwan galaana diimaa akka dhaabsisan taasiseera, daandii dheeraa naannoo Afrikaa abdii gaarii qabu filatu. Balaa Houthi kanaaf deebii kennuudhaan, US, UK fi saboota biroo waliin, 'Operation Prosperity Guardian,' haleellaa qilleensaa dachaa kan ta'e galma waraanaa Houthi irratti gaggeessuu jalqabde. Houthis haaloo ba’anii, dooniiwwan Israa’el waliin hidhata qaban irratti xiyyeeffachuu itti fufuu fi doonii waraanaa US-UK akka rukutu doorsisuu dhaadataniiru.
Dhiibbaa geejjibaa addunyaa irratti:
Jeequmsa doonii fi harkifannaa:
Galaana Diimaan, daandii doonii addunyaa barbaachisaa ta'e, dooniiwwan hedduu gara biraatti geessuun, yeroo dabarsootti kiiloo meetira kumaatamaa fi torban hedduu dabaleera.
Kunis harkifannaa da’umsaa hamaa fideera, kunis hojii dhiyeessii addunyaa jeeqeera.
Baasii geejjibaa dabaluu:
Karaa cape of Good Hope fayyadamuun fayyadama boba’aa fi baasii geejjibaa dabaluudhaan dhaabbileen doonii kaffaltii dabalataa boba’aa akka fe’an taasiseera, kunis daballii gatii fe’umsaa guddaa akka ta’u taasiseera.
Baasii olka’aa ta’e kun dhumarratti fayyadamtootaaf kan darbu yoo ta’u, gatii meeshaalee ol kaasuudha.
Jeequmsa dhiyeessii sansalataa:
Rakkoon Galaana Diimaa gosoota dhiyeessii addunyaa kan hammeessuu yoo ta’u, keessumaa daldala Awurooppaa biyya alaatii galfamu irratti hirkata.
Dhaabbileen hedduun hanqina qaamolee fi harkifannaa oomishaa isaan mudatu.
Dhiibbaa waldhabdee waraanaa:
Waldhabdeen waraanaa US/UK fi finciltoota Houthi gidduutti uumame, balaa doonii galaana diimaa daran dabalee, dhaabbileen doonii hedduun daandii akka deebi’an filachuuf sababa ta’eera.
Kunis baasii doonii addunyaa daran ol dhiibee, dambalii shookii guddaa gara dhiyeessii addunyaatti uumeera.
Hiika ji’oopoolitikaa:
Rakkoon Galaana Diimaa dhimma dinagdee qofa osoo hin taane taatee ji’oopoolitikaa walxaxaa ta’edha. Aangoon adda addaa dhiibbaa uumuuf dorgomaa jiru, haala jiru walxaxaa ta’a. Waldhabdeen waraanaa dabalamuun isaa haala ji’oopoolitikaa daran walxaxaa taasiseera.
Ilaalcha gara fuula duraa:
Xumurri rakkoo galaana diimaa ammallee mirkanaa’aa miti. Haa ta’u malee, dhiibbaan inni doonii fi dhiyeessii addunyaa irratti qabu itti fufa jedhamee eegama. Dhaabbileen daldalaa misooma itti dhiyeenyaan hordofuu fi karoora balaa tasaa hojiirra oolchuu qabu.
Tooftaalee salphisuu:
Haala Galaana Diimaa itti dhiyeenyaan hordofuu fi tooftaalee dhiyeessii sansalataa haala kanaan sirreessuu.
Qormaata walta’iinsaan furuuf dhiyeessitootaa fi maamiltoota waliin qunnamtii banaa ta’e eeguu.
Balaa hir’isuuf haala geejjibaa gara garaa ta’uu ilaali.
Harkifannaa geejjibaa fi daballii baasii ta’uu danda’u furuuf bulchiinsa balaa guddisuu.
Goolaba:
Rakkoon Galaana Diimaa qormaata addunyaati nageenya doonii, waldhabdee waraanaa, daldalaa, fi ji’oopoolitikaa irratti dhiibbaa guddaa qaba. Dhaabbileen daldalaa fi namoonni dhuunfaa odeeffannoo fi qophii ta’anii turuu qabu.