ምርጫ ትራምፕ ኣብ ንግዲ ወጻኢ ቻይና እንታይ ጽልዋ ክህልዎ እዩ?

ምርጫ ትራምፕ ኣብቲ ዓለማዊ ንግዳዊ ሃዋህው ጽልዋ ኣሕዲሩ እዩ፡ እዚ ድማ ንናይ ወጻኢ ትካላት ንግዲ ወጻኢ ቻይና ዓቢ ብድሆ ምዃኑ ዘጠራጥር ኣይኮነን። ከም ናይ ንግዲ ምክልኻል፡ ናይ ትራምፕ ናይ ፖሊሲ ሓሳብ ኣብ ንግዳዊ ዝምድናታት ሲኖ-ኣስ ቀጥታዊ ጽልዋ ኣለዎ፡ እዚ ድማ ብግዲኡ ንንግዲ ወጻኢ ቻይና ዝጸሉ እዩ።

ቀዳማይ፡ ትራምፕ ዝለዓለ ታሪፍን ሓለዋ ንግድን ይጣበቕ። ኣብ ውሽጢ ሃገር ኢንዱስትሪታት ንምሕላው ኣብ ዝግበር ጻዕሪ፡ እንተተመርጹ፡ ኣብ ልዕሊ ካብ ወጻኢ ዝኣቱ ቻይና ክሳብ 45 ሚእታዊት ዝበጽሕ ታሪፍ ክጽዕን ምዃኑ ቃል ኣትዩ። እዚ ፖሊሲ ኣብ ቻይና ናብ ኣሜሪካ ናብ ኣሜሪካ ዝለኣኽ ንግዲ ዓቢ ጽልዋ ከስዕብ ይኽእል እዩ፣ ቻይናውያን ትካላት ንግዲ ወጻኢ ቻይናውያን ንቑሓት ኮይነን ክቕጽላ፣ ንዳይናሚክስ ዕዳጋ ኣሜሪካ ኣቓልቦ ክህባ፣ ሓደጋታት ንምንካይ ድማ ካልኦት ዕዳጋታት ብንጥፈት ክድህስሳ ኣለወን።

ካልኣይ፡ ሓደ ፕረዚደንትነት ትራምፕ፡ ናብ ኣመሪካ ሰደድ ቻይና ብ87 ሚእታዊት ክጎድል ይኽእል እዩ። ቻይናን ኣመሪካን ኣብ ነንሕድሕደን ዝምርኮሳ ቁጠባታት ኮይነን፡ ሰደድ ድማ ኣገዳሲ ዓንዲ ቁጠባዊ ዕብየት ቻይና እዩ። ይኹን እምበር ትራምፕ ንናይ ንግዲ ዕንቅፋታት ንምእካብን ዋሕዚ ንግዲ ምንካይን ከምዝጣበቐን እዚ ድማ ኣብ ዕዳጋ ኣሜሪካ ትሑት ደረጃ ዘለዎ ሰደድ ቻይና ብፅሒት ዘጉድል እዩ። ኣብ ተመሳሳሊ እዋን፡ ገለ ትካላት ምህርትን ስራሕን ናብ ኣመሪካ ክመልሳ ይኽእላ እየን፡ እዚ ድማ ቻይና ካብ ሰደድ ዝቐንዐ ቁጠባ ናብ ውሽጣዊ ጠለብ ዝቐንዐ ቁጠባ ምልዋጥ ዘስፋሕፍሕ ኮይኑ፡ ዝያዳ ዝተሓላለኸ ቁጠባዊ ዳግመ-ውደባ ከጋጥመን እዩ።

ካብዚ ብተወሳኺ ምርጫ ትራምፕ ንንግዲ ፅዕነት ፅዕነት ቻይና ናብ ኣሜሪካ እውን ክፀልዎ እዩ። ኣብ መንጎ ቻይናን ኣመሪካን ዝጓዓዝ ዘሎ መጠን ኣቑሑት ኣዝዩ ዓቢ ኮይኑ፡ ኣብ ዕዳጋ ኣመሪካ ኣቑሑት ቻይና ኣዝዩ ተወዳዳሪ እዩ። ትራምፕ ልዑል ታሪፍን ፖሊሲታት ሓለዋ ንግዲን ምስ ኣተገብአ፡ ቻይናዊ ሰደድ ብዓቢኡ ክጎድል እዩ፡ እዚ ድማ ከም ኩባንያታት መራኽብ ዝኣመሰሉ ናይ ጽዕነት መጓዓዝያ ኣገልግሎታት ከም ዝጸልዎ እዩ።

ብመንጽር ማእከላይን ናይ ነዊሕ ግዜን ጽልዋ፡ ትራምፕ ዝሃቦ ናይ ንግዲ ሓለዋ ፖሊሲ፡ ኣብ ዓለማዊ ቁጠባ ኣሉታዊ ሳዕቤን ዘስዕብ ጥራይ ዘይኮነ፡ ዓለማዊ ቁጠባዊ ዕብየት ክጎድልን ናብ ምውሳኽ ዋጋታት ንብረት ክውስኽን ከስዕብ ይኽእል። ኣብ ዓለም እቲ ዝዓበየ ቁጠባ ኣብ ኣሜሪካ ዘሎ ለውጢ ፖሊሲ ኣብ ኣሜሪካ ኣብ ትርፊ ንግዲ ካልኦት ሃገራት ብፍላይ ድማ ኣብ ቻይናን ካልኦት ቁጠባታትን ኣብ ኤስያ ጽልዋ ኣለዎ። ኣብ መንጎ ቻይናን ኣመሪካን ንግዳዊ ኲናት ናይ ምፍጻም ሓደጋ ምውሳኽ ንዓለምለኻዊ ሰንሰለታት ምፍራይ ክዘርግን ዓለማዊ ንግድን ምህርትን ክጸልዎን ይኽእል እዩ።

ብመንጽር ቁጠባዊ ፖሊሲ፡ ትራምፕ ምጉዳል ግብሪ፡ ህንጸት ትሕተ ቅርጺን ጽኑዕ ገንዘባዊ ፖሊሲን ይጣበቕ። ምጉዳል ግብሪ ንቑጠባዊ ዕብየት ክድርኽ ይኽእል’ዩ፡ እንተኾነ ግን እቲ ንንግዲ ዝገብሮ ዝነበረ መከላኸሊ ኣገባብ ነቲ ዓለማዊ ስርዓተ ንግዲ ከንክኖ ይኽእል’ዩ። ኣብ መንጎ ቻይናን ኣመሪካን ዘሎ ርክብ ሓደ ካብቶም ኣገደስቲ ክልተኣዊ ዝምድናታት ዓለምና እዩ። ኣብ መንጎ ክልቲአን ወገናት ዝግበር ምትሕብባር ናብ ውጽኢት ዓወት ዘስዕብ ክኸውን ከሎ፡ ግጭት ድማ ናብ ምኽሳር ስእነት ከስዕብ እዩ። ትራምፕ ኣብ ልዕሊ ቻይና ዝገበሮ ንግዳዊ ሓሳብ፡ ከም ሓደ ናይ ባጤራ ምትላል ምጽዋዕን ኣብ ልዕሊ ኣቑሑት ቻይና ልዑል ታሪፍ ምጽዓንን፡ ኣብ ልዕሊ ቁጠባ ቻይና ንዝህሉ ምውራድ ጸቕጢ ክውስኽ ይኽእል እዩ።

ምሉእ ንግዳዊ ኲናት ክህሉ ዝኽእል ተኽእሎ፡ ኣብ መንጎ ቻይናን ኣመሪካን ምሉእ ንግዳዊ ኲናት ክፍታሕ ተኽእሎኡ ጸቢብ እኳ እንተሎ፡ ከፊላዊ ንግዳዊ ኲናት ዘስዕቦ ሓደጋ ግን ይቕጽል ኣሎ። ትራምፕ ኣብ ገለ ቻይናውያን ኣቑሑት ታሪፍ ወይ ካልእ ገደብ ከልዕል ይኽእል እዩ፣ እዚ ድማ ንኢንዱስትሪታት ከም መካኒካልን ኤሌክትሪካውን ፍርያት ክጸልዎን ኣብ ልዕሊ ቁጠባ ቻይና ንዝህሉ ንታሕቲ ዝወርድ ጸቕጢ ከጋድዶን እዩ። ብተወሳኺ፡ ኣብ ልዕሊ ቻይናውያን መካኒካልን ኤለክትሪክን ብኣመሪካ ዝለዓለ ታሪፍ፡ ኣብ ልዕሊ ዩዋን እውን ጸቕጢ ምጉዳል ዋጋ ክውስኽ ይኽእል እዩ፡ ምኽንያቱ ቻይና ንዝለዓለ ዋሕዚ ካፒታልን ንወፍሪ ምፍራይን ቻይና ዝጸሉ ስለ ዝኾነ፡ ንውሳነ ካፒታል ክውስኽ ምኽንያት ክኸውን እዩ።

ብሓፈሻ ምርጫ ትራምፕ ንናይ ወጻኢ ንግዳዊ ሃዋህው ናይ ወጻኢ ቻይናን ኣብ ትካላት ንግዲ ወጻኢ ሃገራት ቻይናን ዘይርጉጽነት ኣምጺኡ እዩ። ቻይና ንኣተገባብራ ፖሊሲታት ትራምፕ ብቐረባ ክትከታተሎ ኣለዋ፣ ስትራተጅኣ ምስ ክኸውን ዝኽእል ንግዳዊ ምትፍናን ንምግጣም ከተመዓራርዮ፣ ከምኡ’ውን ምስቲ ሓድሽ ኣህጉራዊ ሃዋህው ንምትዕጽጻፍ ለውጥን ምምሕያሽን ቁጠባዊ ቅርጻ ከተስፍሕ ኣለዋ።

(ውልቃዊ ርእይቶ)