ހަންގައޯ ޓެކް (ސެކޯ މެޝިނަރީ) . ގެ 20 އަހަރުގެ ތަޖުރިބާ ލިބިފައިވާ ސްޓެއިންލެސް ސްޓީލް އިންޑަސްޓްރިއަލް ވެލްޑްޑް ޕައިޕް ޕްރޮޑަކްޝަން ލައިން އިކުއިޕްމަންޓް , ވެލްޑިންގ ޕްރޮސެސްގެ ތެރޭގައި ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯންގެ ތަފާތު ޝަރުތުތަކާއި ވެލްޑްގެ ފެންވަރަށް ކުރާ އަސަރު ވިސްނިގެންދާނެއެވެ.
ވެލްޑިންގ ގެ ހޫނު އަސަރު ކުރާ ޒޯން (އެޗްއޭޒް) ވެލްޑް އާއި ތަފާތެވެ. ޕާފޯމަންސް ރިކުއަރމަންޓްސް ކަށަވަރުކުރުމަށްޓަކައި ބޭސް މެޓަލްގެ ކެމިކަލް ކޮމްޕޮޒިޝަން މެދުވެރިކޮށް ވެލްޑިންގ ސީމްސް އެޖެސްޓްކޮށް، ރީޑިސްޓްރިބިއުޓްކޮށް، ރަނގަޅަށް ވެލްޑިންގ ޕްރޮސެސް ކުރެވޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ކެމިކަލް ކޮމްޕޮޒިޝަން މެދުވެރިކޮށް ހޫނުގެ އަސަރު ކުރާ ޒޯންގެ ޕާފޯމަންސް އެޖެސްޓް ކުރުމަކީ ކުރެވޭނެ ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ ހަމައެކަނި ތަމަލް ސައިކަލް ދުއްވުމުގެ އަމަލުގެ ދަށުން ދިމާވާ އެއްވަރެއް ނުވާ ޓިޝޫ ޑިސްޓްރިބިއުޝަންގެ މައްސަލައެކެވެ. ޖެނެރަލް ވެލްޑެޑް ސްޓްރަކްޗަރތަކަށް ބަލާއިރު، ހޫނު އަސަރުކުރާ ޒޯން އުފެއްދުމާއި، ޓަފްކުރުމާއި، ހަރުވުމާއި، މަޑުކުރުމުގެ ހަތަރު މައްސަލައަކީ މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބެލެވޭ ކަންކަމެވެ. މިކަން ނިންމަންވާނީ ވެލްޑް ކުރެވިފައިވާ އޮނިގަނޑުގެ ވަކި ބޭނުން ކުރުމަށް ބޭނުންވާ ޝަރުތުތަކާ އެއްގޮތަށެވެ.
1. ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯން ހަރުކުރުން .
ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓްޑް ޒޯންގެ ހަރުކަށިކަން މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ބިނާވެފައިވަނީ ވެލްޑް ކުރަންޖެހޭ ބޭސް މެޓީރިއަލްގެ ކެމިކަލް ކޮމްޕޮޒިޝަން އަދި ފިނިކުރާ ޝަރުތުތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އެސެންސް އަކީ ތަފާތު ލޭޒާތަކުގެ މެޓަލޮގްރަފިކް ސްޓްރަކްޗަރގެ ސިފަތައް ދައްކުވައިދޭ އެއްޗެކެވެ. ހާޑްނެސް ޓެސްޓް މާ ފަސޭހަ އެވެ. އެހެންކަމުން، އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ހޫނު އަސަރުކުރާ ޒޯންގެ އެންމެ މަތީ ހަރުކަށި އެޗްމެކްސް (އާންމުކޮށް ފިއުޝަން ޒޯންގައި) ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯންގެ ޕާފޯމަންސް ނިންމުމަށް ބޭނުންކުރެއެވެ. އެއީ ހޫނު އަސަރުކުރާ ޒޯންގެ ޓަފްނެސް، ބްރިޓްލްނެސް އަދި ކްރެކް ރެސިސްޓެންސް ނުސީދާ ގޮތެއްގައި ލަފާކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ އެއްޗެކެވެ. ފާއިތުވި އަހަރުތަކުގައި އެޗް.އޭ.ޒެޑްގެ އެޗް.އެމް.އޭ.އެކްސް އަކީ ވެލްޑެބިލިޓީ ވަޒަންކުރުމަށް މުހިންމު ނިޝާނެއްގެ ގޮތުގައި ބެލެވިފައިވެއެވެ. އެއް ޖަމާއަތެއްގައި ވެސް ތަފާތު ހަރުކަށިކަންތައްތައް ހުރިކަން ފާހަގަކޮށްލަން ޖެހެ އެވެ. މިއީ ބޭސް މެޓަލް، އެލޮއި ކޮމްޕޮޒިޝަން އަދި ފިނިކުރާ ޝަރުތުތަކުގެ ކާބަން ކޮންޓެންޓާ ވަރަށް ގާތުން ގުޅިފައިވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން، ސްޓޭބަލް ކޮލިޓީ ކަށަވަރު ކުރުމަށްޓަކައި، ވެލްޑިންގ އަށް އިތުބާރު ހުރި އަދި ގަވާއިދުން އުފައްދާ ކުންފުންޏަކުން އުފައްދާ ދަގަނޑު ބޭނުން ކުރުމަށް ލަފާދެއެވެ.
2. ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯން ދޫކުރުން .
ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯން ގެންގުޅުމަކީ ގިނަ ފަހަރަށް ވެލްޑިންގ ޖޮއިންޓްތައް ރެނދުލުމާއި ފަޅައިގެން ދިއުމުގެ މައިގަނޑު ސަބަބަކަށް ވެގެންދެއެވެ. މިހާރު އުފައްދާ ޑޭޓާއާއި މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު، އެމްބްރިޓްލްމަންޓް ފޯމްތަކުގެ ތެރޭގައި ކޯސް ކްރިސްޓަލް އެމްބްރިޓްލްމަންޓް، ޕްރެސިޕިޓޭޝަން އެމްބްރިޓްލްމަންޓް، ތަރމަލް ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް، ހައިޑްރޯޖަން އެމްބްރިޓްލްމަންޓް، ސްޓްރަކްޗަރ ޓްރާންސިޝަން އެމްބްރިޓްލްމަންޓް، އަދި ގްރެފައިޓް އެމްބްރިޓްލްމަންޓް ހިމެނެއެވެ.
1) ކޯސް ކްރިސްޓަލް އެމްބްރިޓްލްމަންޓް. ތަމަލް ސައިކަލް ދުއްވުމުގެ އަސަރުގެ ސަބަބުން، ވެލްޑް ކޮށްފައިވާ ޖޮއިންޓްގެ ފިއުޝަން ލައިން އާއި އޯވަހީޓް އޭރިއާ ކައިރީގައި ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބާވަތްތައް ކޯރސެނިންގ އުފެދެއެވެ. ގަދަ ދަނޑިތަކުގެ ސަބަބުން ބޭސް މެޓަލް ސްޓްރަކްޗަރގެ ފަޅައިގެންދިއުން ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރުކުރާނެއެވެ. އާންމުކޮށް ބުނާނަމަ ދަނޑުވެރިކަމުގެ ސައިޒު ބޮޑުވިވަރަކަށް ބްރިޓްލް ޓްރާންސިޝަން ޓެމްޕަރޭޗަރ މަތިވާނެއެވެ.
2) ވިއްސާރައާއި ބިސްގަނޑު. މުސްކުޅިވުމުގެ ނުވަތަ ޓެމްޕަރިންގ ޕްރޮސެސްގެ ތެރޭގައި، ސުޕަރސެޗުރޭޓެޑް ސޮލިޑް ސޮލިއުޝަންގައި ކާބައިޑްސް، ނައިޓްރައިޑްސް، އިންޓަރމެޓަލިކް ކޮމްޕައުންޑްސް އަދި އެހެނިހެން މެޓާސްޓޭބަލް އިންޓަރމީޑިއޭޓްސް ޕްރެސިޕިޓޭޓް ކުރެވޭނެއެވެ. މި ޕްރެސިޕިޓޭޓް އާ މަރުހަލާތަކުގެ ސަބަބުން މެޓަލްސް ނުވަތަ އެލޮއިސްގެ ވަރުގަދަކަމާއި ހަރުކަށިކަމާއި ފަޅައިގެންދިއުން އިތުރުވެގެންދެއެވެ. މި ހާދިސާއަށް ކިޔަނީ ޕްރެސިޕިޓޭޝަން އެމްބްރިޓްލްމަންޓް އެވެ.
3) ޓިޝޫތައް އުފެދުން. ވެލްޑިންގ ހެޒްގައި ބްރިޓްލް އަދި ހަރޑް ސްޓްރަކްޗަރ ފެނުމުން އުފެދޭ ބިސްގަނޑަށް ކިޔަނީ ސްޓްރަކްޗަރ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް އެވެ. އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ލޯ ކާބަން ލޯ-އެލޮއި ހައި ސްޓްރެންތް ސްޓީލްސް އަށް ބަލާއިރު، ވެލްޑެޑް އެޗްއޭޒްގެ ސްޓްރަކްޗަރ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އުފެދެނީ އެމްއޭ ކޮމްޕޮނެންޓް، އަޕަރ ބެއިނައިޓް، އަދި ކޯސް ވިޑްމަންސްޓެޓެން ސްޓްރަކްޗަރ އިންނެވެ. އެކަމަކު ކާބަން ގިނައިން ހުންނަ ދަގަނޑުތަކަށް (އާންމުކޮށް ≥0.2%)، ސްޓްރަކްޗަރ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި އުފެދެނީ ހައި-ކާބަން މާޓެންސައިޓް ގެ ސަބަބުންނެވެ.
4) ތާމަލް ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް އޮފް ހެޒް. ވެލްޑިންގ ސްޓްރަކްޗަރ އުފެއްދުމުގެ ޕްރޮސެސްގައި ޕްރޮސެސް ކުރަންޖެހޭ، މެޓީރިއަލް، ޝިއާރިންގ، ކޯލްޑް ފޯމިންގ، ގޭސް ކަޓިންގ، ވެލްޑިންގ އަދި އެހެނިހެން ތަމަލް ޕްރޮސެސިންގ ފަދަ ކަންކަން. މި ޕްރޮސެސިންގތަކުގެ ސަބަބުން ލޯކަލް ސްޓްރޭން އާއި ޕްލާސްޓިކް ޑިފޯރމަޝަން ގެ ސަބަބުން ވެލްޑް ކުރެވިފައިވާ އެޗްއޭޒް ގެ ބްރިޓްލްމަންޓަށް ވަރަށް ބޮޑު އަސަރެއް ކުރެއެވެ. މި ޕްރޮސެސިންގ ސްޓެޕްތަކުގެ ސަބަބުން އުފެދޭ ބިސްގަނޑަށް ކިޔަނީ ތަރމަލް ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް އެވެ. ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް ސްޓޭޓިކް ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓް އަދި ޑައިނަމިކް ސްޓްރޭން އެޖިންގ އެމްބްރިޓްލްމަންޓަށް ބަހާލެވިދާނެއެވެ. އާންމުކޮށް ބުނާނަމަ 'ބްލޫ ބްރިޓްލްނެސް' ނިސްބަތްވަނީ ޑައިނަމިކް ސްޓްރޭން އެޖިންގ ގެ ހާދިސާއަށެވެ.
3. ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓް ޒޯން ޓަފް ވުން
ވެލްޑިންގ ހެޒް އަކީ ސްޓްރަކްޗަރ އާއި ޕާފޯމަންސްގެ ގޮތުން ނޮން ޔުނިފޯމް ބޮޑީއެކެވެ. ފިއުޝަން ޒޯނާއި ކޯސް ގްރޭންޑް ޒޯން އަކީ ވަކިން ޚާއްޞަކޮށް ބްރިޓްލްމަންޓް އަށް ފަސޭހަ ޒޯނެއް ކަމަށާއި، މުޅި ވެލްޑް ޖޮއިންޓްގެ ބަލިކަށި ސަރަހައްދަށް ނިސްބަތްވާ ޒޯނެއް ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެންކަމުން ވެލްޑް ކޮށްފައިވާ އެޗްއޭޒްގެ ހަރުކަށިކަން ރަނގަޅު ކުރަން ޖެހެ އެވެ. ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ހެޒް ހަރުކަށި ކުރުމަށް ތިރީގައިވާ ދެ ގޮތް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ.
1) އޯގަނައިޒޭޝަން ކޮންޓްރޯލްކުރުން. ލޯ އެލޮއި ސްޓީލް އިން ކާބަން ކޮންޓެންޓް ކޮންޓްރޯލް ކުރަން ޖެހޭތީ، އެލޮއި ކުރާ އެލިމެންޓް ސިސްޓަމަކީ ގިނަ އެލޮއިންގ އެލިމެންޓްތަކުގެ ލޯ ކާބަން ޓްރޭސްތަކުގެ ވަރުގަދަ ސިސްޓަމެކެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ވެލްޑިންގގެ ފިނިކުރާ ޙާލަތުގެ ދަށުން، ޑިސްޕަރޝަން ސްޓްރެންތްޑް ޕާރޓިކަލްސް އާއި އެކު އެޗް.އޭ.ޒެޑް ބެހި، ލޯ ކާބަން މާޓެންސައިޓް، ލޯވަރ ބެއިންޓް އަދި އެސިކިއުލަރ ފެރައިޓް އޭގެ ސްޓްރަކްޗަރގައި އުފައްދަނީ ރަނގަޅު ޓަފްނެސް އެއްގައެވެ. ދެވަނަ ކަމަކަށް، ދަނޑުވެރިކަމުގެ ބާވަތްތަކުގެ ވަކިކުރުންތައް ވީހާވެސް ގިނައިން ކޮންޓްރޯލް ކުރަން ޖެހެއެވެ.
2) ޓަފް ޓްރީޓްމަންޓް. ބައެއް މުހިންމު ސްޓްރަކްޗަރތަކުގައި ގިނަ ފަހަރަށް ޕޯސްޓް ވެލްޑް ހީޓް ޓްރީޓްމަންޓް ބޭނުންކޮށްގެން ހުޅުގެ ޕާފޯމަންސް ރަނގަޅުކޮށްދެއެވެ. ނަމަވެސް ބައެއް ބޮޑެތި އަދި ކޮމްޕްލެކްސް ސްޓްރަކްޗަރތަކުން ލޯކަލް ހީޓް ޓްރީޓްމަންޓް އެޑޮޕްޓް ކުރާއިރު، މިއީ ޙަޤީޤީ އޮޕަރޭޝަންގައި މާ އުނދަގޫ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ވެލްޑިންގ ހީޓް އިންޕުޓް ޞައްޙަކޮށް ހޮވުމާއި، ރިޒޯނަބަލް ވެލްޑިންގ ޕްރޮސެސްއެއް އެކުލަވާލުމާއި، ޕްރީހީޓިންގ އަދި ޕޯސްޓް ހީޓިންގ ޓެމްޕަރޭޗަރ އެޖެސްޓްކުރުމަކީ ވެލްޑިންގ ޓަފްނެސް ރަނގަޅު ކުރުމަށް ފައިދާހުރި ފިޔަވަޅުތަކެކެވެ.
މީގެ އިތުރުން ހާޒްގެ ހަރުކަށިކަން ރަނގަޅު ކުރުމަށް އެހެން ގޮތްތައް ވެސް އެބަހުއްޓެވެ. މިސާލަކަށް ފައިން ގްރޭންޑް ސްޓީލް އިން ފެރައިޓް ގްރޭންސް އިތުރަށް ރީފައިން ކުރުމަށް ކޮންޓްރޯލް ކުރެވިފައިވާ ޕްރޮސެސްއެއް ގެންގުޅެ، އެ މާއްދާގެ ޓަފްކަން ވެސް ރަނގަޅު ކުރާނެ އެވެ. މިކަން ބިނާވެފައިވަނީ ޚުދު ބޭސް މެޓަލްގެ އެލިމެންޓް ކޮންޓެންޓަށް ކަމަށާއި، މިއީ ސްމެލްޓިންގ ޓެކްނޮލޮޖީއާ ގުޅިފައިވާ އެއްޗެކެވެ.
ހަތަރުވަނަ ކަމަކީ، ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯން މަޑުވުމެވެ .
ވެލްޑިންގ ގެ ކުރިން ފިނި މަސައްކަތު ހަރުދަނާ ނުވަތަ ހީޓް ޓްރީޓްމަންޓް މެދުވެރިކޮށް ސްޓްރެންތް ކުރެވޭ މެޓަލްސް ނުވަތަ އެލޮއިސް އަށް، ވެލްޑިންގ ހީޓް އެފެކްޓްޑް ޒޯންގައި އާންމުކޮށް ވެކްޓަރ ސްޓްރެންތްގެ ތަފާތު މިންވަރުތައް ފެންނާނެއެވެ. އެންމެ އާންމުކޮށް ފެންނަނީ މޮޑިއުލޭޓް ކުރެވިފައިވާ ހައި ސްޓްރެންތް ސްޓީލްސް އާއި ޕްރެސިޕިޓޭޝަން ސްޓްރެންތްހެންޑިންގ އެންޑް ޑިސްޕަރޝަން ސްޓްރެންތްނިންގ އާއި އެކު އެލޮއިސް އާއި ވެލްޑިންގ އަށް ފަހު ހީޓް އެފެކްޓެޑް ޒޯންގައި އުފެދޭ މަޑުމައިތިރި ނުވަތަ ވެކްޓަރ ސްޓްރެންތް އެވެ. ވެލްޑިންގ އިން ކުއެންޗްކޮށް ޓެމްޕަރޑް ސްޓީލް ކުރާއިރު، ހެޒްގެ ސޮފްޓިންގ ޑިގްރީއަކީ ވެލްޑިންގ ގެ ކުރިން ބޭސް މެޓީރިއަލްގެ ހީޓް ޓްރީޓްމަންޓް ޙާލަތާ ގުޅުންހުރި އެއްޗެކެވެ. ކުއެންޗިންގ އަދި ޓެމްޕަރިންގ ޓްރީޓްމަންޓްގެ ޓެމްޕަރިންގ ޓެމްޕަރޭޗަރ ދަށްވިވަރަކަށް ބޭސް މެޓަލް ވެލްޑިންގ ކުރުމުގެ ކުރިން ވަރުގަދަވުމުގެ މިންވަރު ބޮޑުވިވަރަކަށް ޕޯސްޓް ވެލްޑިންގ ސޮފްޓިންގ އަށް ސީރިއަސް ވާނެއެވެ. ގިނަ އަދަދެއްގެ ޕްރެކްޓިކަލް ރިސާޗް ޑޭޓާއިން ދައްކާ ގޮތުގައި ތަފާތު ވެލްޑިންގ މެތޯޑްތަކާއި ތަފާތު ވެލްޑިންގ ވަޔަރ ޕަވަރސް ބޭނުންކުރާއިރު، އެޗް.އޭ.ޒެޑްގައި މަޑުވުމުގެ އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަޤާމަކީ އޭ1-އޭ3 އާއި ދެމެދުގައިވާ ފިނިހޫނުމިނެވެ.
