ሓጺር መግለጺ ናይ ምውህሃድ ሙቐት ዝተጸልወ ዞባ

ሃንጋኦ ቴክ (ሴኮ ማሽነሪ) ኣብ ምምዕባልን ምፍራይን 20 ዓመት ልምዲ ዘለዎ ስቴንለስ ስቲል ኢንዱስትርያዊ ምውህሃድ ሻምብቆ ምፍራይ መስመር መሳርሒታት , ኣብ መስርሕ ምውህሃድ ዝተፈላለየ ኩነታት ናይቲ ብሙቐት ዝተጸልወ ዞባ ንምርዳእ ክወስደካ እዩ ኣብ እዋን ምውህሃድን ኣብ ጽሬት ናይቲ ምውህሃድ ዘለዎ ጽልዋን።

እቲ ብሙቐት ዝተሃስየ ዞባ (HAZ) ናይ ምውህሃድ ካብቲ ምውህሃድ ዝተፈልየ እዩ። ናይ ምውህሃድ ስፌት ንናይ ኣፈፃፅማ ረቛሒታት ንምርግጋፅ ብኬሚካላዊ ውህደት ናይቲ መሰረታዊ ብረት ብኬሚካላዊ ውህደት ኣቢሉ ክስተኻኸል፣ ዳግማይ ክዝንጋዕን ግቡእ መስርሕ ምውህሃድን ክግበር ይከኣል። ይኹን እምበር ብኬሚካላዊ ውህደት ኣፈፃፅማ እቲ ብሙቐት ዝተፅቀነ ዞባ ምትዕርራይ ኣይከኣልን። ኣብ ትሕቲ ተግባር ዑደት ተርማል ጥራይ ዝፍጸም ዘይምዕሩይ ዝርገሐ ቲሹ ጸገም እዩ። ንሓፈሻዊ ብፍሎድ ዝተሰርሐ ኣቃውማታት፡ እቶም ኣርባዕተ ሕታማት ምትሕንፋጽ፡ ምትራር፡ ምትራርን ምልስላስን ናይቲ ብዋዒ ዝተጸልወ ዞባ ብቐንዱ ኣብ ግምት ይኣትዉ፡ ከምኡ’ውን ኩለመዳያዊ መካኒካዊ ባህርያት፡ ባህርያት ድኻምን ምጽዋር ምሕራርን ይሕሰቡ። እዚ ድማ ብመሰረት እቲ ፍሉይ ኣጠቓቕማ ዝጠልቦ ናይቲ ዝተወልደ መዋቕር ክውሰን ይግባእ።

1. ምትራር ኣብ ዋዒ ዝተተንከፈ ዞባ

ትሪነት ናይቲ ብሙቐት ዝተጸልወ ዞባ ብቐንዱ ኣብ ኬሚካላዊ ውህደትን ናይ ምዝሓል ኩነታትን ናይቲ ክውለድ ዘለዎ መሰረታዊ ንብረት ይምርኮስ። እቲ ሕመረት ንባህርያት ናይ ዝተፈላለዩ ሓፂናት ሜታሎግራፊክ ኣቃውማ ንምንፅብራቕ እዩ። እቲ ናይ ትሪነት ፈተና ዝያዳ ምቹእ እዩ። ስለዚ፡ እቲ ዝለዓለ ትሪነት HMAX ናይቲ ልሙድ ዝጥቀመሉ ብሙቐት ዝተሃስየ ዞባ (መብዛሕትኡ ግዜ ኣብ ፍዩዥን ዞን) ንኣፈጻጽማ ናይቲ ብዋዒ ዝተጸልወ ዞባ ንምፍራድ ይጥቀመሉ። ናይቲ ብዋዒ ዝተጸልወ ዞባ ምትራርን ምብታኽን ስንጥቕን ተጻዋርነት ብተዘዋዋሪ ንምግማት ክውዕል ይኽእል። ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት፡ HMAX ናይ HAZ ከም ኣገዳሲ ምልክት ንመገምገሚ ምውህሃድ ከም ኣገዳሲ ምልክት ተቖጺሩ ኣሎ። ኣብ ሓደ ትካል እውን እንተኾነ ዝተፈላለየ ተሪርነት ከምዘሎ ክጥቀስ ኣለዎ። እዚ ምስ ትሕዝቶ ካርቦን ናይቲ መሰረታዊ ብረት፣ ቅይሕ ውህደትን ኩነታት ምዝሓልን ብቐረባ ዝተኣሳሰር እዩ። ስለዚ ርጉእ ፅሬት ንምርግጋፅ ብዝተኣማመንን ስሩዕን ኣፍራዪ ንመውለዲ ዝፈረየ ሓፂን ምጥቃም ይምከር።

2. ምትካል ዋዒ ዝተጸልወ ዞባ

እቲ ብዋዒ ዝተጸልወ ዞባ ምፍልላይ መብዛሕትኡ ግዜ ቀንዲ ጠንቂ ስንጥቕን ምብልሻው ምብልሻውን ናይቶም ዝተወልዱ መላግቦታት ይኸውን። ብመሰረት እቲ ሕጂ ዘሎ ናይ ምፍራይ መረዳእታን ሓበሬታን፡ እቶም ናይ ምፍንጫል ቅጥዕታት፡ ረቂቕ ክሪስታል ምብትታን፡ ምብራኽ ዝናብ፡ ተርማል ስትሬይን ኤግዲንግ ኤግብሊትመንት፡ ናይ ሃይድሮጅን ምፍራም፡ መዋቕር ምስግጋር ምፍራም፡ ከምኡ’ውን ናይ ግራፋይት ምፍራስ ይርከብዎም።

1) ረጒድ ክሪስታል ምትካል። ብሰንኪ ውጽኢት ናይ ተርማል ሳይክሊንግ፡ ኣብ ጥቓ መስመር ፍዩዥንን ልዕሊ ዓቐን ዝውዕይ ስፍሓት ናይቲ ዝተወልደ መላግቦን እኽሊ ምረግጻት ይፍጸም። ረጒድ እኽሊ ንብዓት ናይቲ መሰረታዊ ብረት ቅርጺ ብዕቱብ ክጸልዎ እዩ። ብሓፈሻ መጠን እኽሊ ብዝዓበየ መጠን እቲ ናይ ምብታኽ ምስግጋር ሙቐት ይዓቢ።

2) ዝናብን ምፍንጫልን ። ኣብ መስርሕ ዕድመ ምድፋእ ወይ ምሕንጣጥ፡ ካርባይድ፡ ናይትራይድ፡ ኢንተርሜታሊክ ውህደታትን ካልኦት ሜታስጣብል መንጎኛታትን ኣብቲ ሱፐርሳቱር ዘለዎ ጽኑዕ ፍታሕ ክረግፍ እዩ። እዞም ዝተቐልቀሉ ሓደስቲ ምዕራፋት ንሓይሊ፣ ትሪነትን ስብርባርን ሓፂን ወይ ኣሎይስ ይውስኹ። እዚ ተርእዮ እዚ ናይ ምዝራእ ምጥፋእ ይበሃል።

3) ቲሹ ምጥሓስ። ኣብ ዌልዲንግ ሃዝ ብስብርባርን ተሪርን ኣቃውማ ዝመጽእ ምፍንጃር ስትራክቸር ኢምብሊትመንት ይበሃል። ብተለምዶ ዝጥቀሙ ትሑት ካርቦን ትሑት-ቅይሕ ዝበለ ልዑል ጥንካረ ዘለዎም ሓጺናት፡ እቲ ቅርጺ ምፍራም ናይ ዝተወልደ HAZ ብቐንዱ ብሰንኪ MA component, upper bainite, and coarse widmanstatten structure ዝመጽእ እዩ። ግን ንዝለዓለ ትሕዝቶ ካርቦን ዘለዎም ሓጺናት (ብሓፈሻ ≥0.2%)፡ እቲ ናይ መዋቕር ምትካል ብቐንዱ ብሰንኪ ልዑል ካርቦን ማርተንሳይት ዝመጽእ እዩ።

4) ናይ ተርማል ስትሬይን ዕድመ ምድፋእ ናይ ሃዝ። እቲ ናይ ምውህሃድ መዋቕር ኣብ መስርሕ ምፍራይ ከም ማተርያል፣ ምቑራፅ፣ ዝሑል ቅርጺ፣ ምቑራጽ ጋዝ፣ ምውህሃድን ካልእ መስርሕ ሙቐትን ክስራሕ ኣለዎ። በዚ መስርሕ እዚ ዝመጽእ ናይ ከባቢ ምውጥዋጥን ፕላስቲክ ምቕያርን ኣብ ምፍንጫል ናይቲ ዝተወልደ HAZ ዓቢ ጽልዋ ኣለዎ። በዚ ናይ መስርሕ ስጉምትታት ዝመጽእ ምፍንጃር ተርማል ስትሬይን ኤግዲንግ ኢግልትልመንት ይበሃል። strain grain aving imbrttlement ኣብ static strain aging aging embrittlementን ዳይናሚክ ምውጥዋጥ ዕድመ ምድፋእ ምፍንጫልን ክምቀል ይኽእል። ብሓፈሻ 'ሰማያዊ ምብታኽ' ናይ ዳይናሚክ ስትሬይን ዕድመ ምድፋእ ዝምልከት ተርእዮ እዩ።

3. ምትራር ናይ ምውህሃድ ሙቐት ዝተጸልወ ዞባ

ዌልዲንግ ሃዝ ኣብ ኣቃውማን ኣፈፃፅማን ዘይተመሳሳሊ ኣካል እዩ። እቲ ፍዩዥን ዞንን እቲ ረጒድ እኽሊ ዘለዎ ዞባን ብፍላይ ንምትዕንቓፍ ዝቐንዑ ኮይኖም ኣብቲ ድኹም ስፍሓት ናይቲ ምሉእ ብወልድ ዝተወሃሃደ መላግቦ ዝምደቡ እዮም። ስለዚ እቲ ብወልድ ዝተወልደ ሃዝ ተሪርነት ምምሕያሽ ኣድላዪ እዩ። ብመሰረት መጽናዕቲ፡ እዞም ዝስዕቡ ክልተ ኣገባባት ንሃዝ ንምትራር ክጥቀሙ ይኽእሉ።

1) ነቲ ትካል ምቁጽጻር። ትሑት-ኣሎይ ሓጺን ንትሕዝቶ ካርቦን ክቆጻጸሮ ኣለዎ፣ ምእንቲ እቲ ኣሎይንግ ባእታ ስርዓት ትሑት ካርቦን ኣሰር ናይ ብዙሓት ናይ ምቅይያር ባእታታት ናይ ምሕያል ስርዓት ክኸውን። ከም ውጽኢቱ ድማ ኣብ ትሕቲ ኩነታት ምዝሓል ምውህሃድ፡ እቲ ሃዝ ብዝበታተነ ዝተደልደለ ንጥረ ነገራት ይዝርጋሕ፡ ትሑት ካርቦን ማርተንሳይት፡ ታሕተዋይ ባይናይትን ኣሲኩላር ፌራይትን ድማ ብዝሓሸ ተሪርነት ኣብ ኣቃውምኡ ይፍጠሩ። ካልኣይ፡ ምፍልላይ ዶባት እኽሊ ብዝተኻእለ መጠን ክቆጻጸር ኣለዎ።

2) ምትራር ሕክምና። ገለ ኣገደስቲ መዋቕራት መብዛሕትኡ ግዜ ድሕሪ ጕድጓድ ንዝግበር ምሕካም ሙቐት ተጠቒሞም ንኣፈጻጽማ እቲ መላግቦ ንምምሕያሽ ይጥቀሙሉ። ይኹን እምበር፡ ገለ ዓበይትን ዝተሓላለኹን ኣቃውማታት፡ ኣብ ከባቢኡ ዚግበር ሕክምና ኸባቢ ዚኽተሉ ኮይኖም፡ እዚ ኸኣ ኣብ ጭቡጥ ስርሒት ዝያዳ ኣጸጋሚ እዩ። ስለዚ ቅኑዕ ምርጫ ናይቲ ናይ ምውህሃድ ሙቐት እታዎት፣ ቅመም ምኽንያታዊ መስርሕ ምውህሃድ፣ ከምኡ እውን ምትዕርራይ ቅድመ-ምውዓይን ድሕሪ ምውዓይን ሙቐት ንመወዓውዒ ተሪርነት ንምምሕያሽ ውፅኢታዊ መለክዒታት እዩ።

ብተወሳኺ ንሃዝ ትርር ዝበለ መንገዲ ንምምሕያሽ ካልእ መገድታት ኣሎ። ንኣብነት፡ ረቂቕ እኽሊ ዘለዎ ሓጺን፡ ነቲ ንፈራይት እኽሊ ዝያዳ ንምጽራይ፡ ነቲ ንዋት እውን ተሪርነት ከማሓይሽ ዝኽእል፡ ንዝተቖጻጸረ መስርሕ ይኽተል። እዚ ኣብ ትሕዝቶ ባእታ ናይቲ መሰረታዊ ብረት ባዕሉ ዝምርኮስ ኮይኑ ምስቲ ናይ ምፍሳስ ቴክኖሎጂ ዝተኣሳሰር እዩ።

ራብዓይ፡ ምልስላስ ናይቲ ብሙቐት ዝተጸልወ ዞባ .

ቅድሚ ምውህሃድ ብዝሑል ስራሕ ምትራር ወይ ምሕካም ሙቐት ንሓጺናት ወይ ቅይሕታት፡ ብሓፈሻ ኣብቲ ብሙቐት ዝተጸልወ ዞባ ዝተፈላለየ ደረጃ ናይ ቬክተር ጥንካረ ክኽሰት እዩ። እቶም ዝበዝሑ ልሙዳት እቶም ዝተመሓየሹ ልዑል ጥንካረ ዘለዎም ሓጺናትን እቶም ቅይሕታት ምስ ምዝንባልን ምድልዳል ፋሕፋሕን ዘለዎም ቅይሕታትን፡ ከምኡ’ውን ድሕሪ ምውህሃድ ኣብቲ ብሙቐት ዝተሃስየ ዞባ ዝፍጠር ምልስላስ ወይ ቬክተር ጥንካረ እዩ። ዌልዲንግ ክጠፍእ ከሎን ኣብ ምህናጽ ሓጺንን፡ እቲ ናይ HAZ ናይ ምልስላስ ደረጃ ምስቲ ቅድሚ ምውህሃድ ምስቲ ናይቲ መሰረታዊ ንብረት ናይ ሙቐት ምጽራይ ኩነታት ዝተኣሳሰር እዩ። ቅድሚ ናይቲ መሰረታዊ ብረት ምውህሃድ ናይቲ ዝጠፍእን ምሕንካስን ዝግበር ሕክምና ሙቐት ብዝወረደ መጠን፡ ደረጃ ምሕያል ብዝዓበየ መጠን፡ እቲ ድሕሪ ምውላድ ዝለዓል ምልስላስ ዝያዳ ከቢድ ክኸውን እዩ። ብዙሕ ቁጽሪ ግብራዊ መረዳእታ መፅናዕቲ ከምዘመልክቶ ዝተፈላለዩ ናይ ምውህሃድ ሜላታትን ዝተፈላለዩ ናይ ምውህሃድ ሽቦ ሓይልታትን ኣብ ጥቕሚ ክውዕሉ እንከለዉ፣ እቲ ኣዝዩ ርኡይ ዝኾነ ቦታ ናይ ምልስላስ ኣብ HAZ ኣብ መንጎ A1-A3 ዘሎ ሙቐት እዩ።